Beleidsplan 2010-2014
van de Protestantse Gemeente Marken
vastgesteld op de gezamenlijke kerkenraadsvergadering van 15 september 2010
1. HISTORIE
Ik bid niet alleen voor hen, maar voor allen die door hun verkondiging in mij geloven. Laat hen allen één zijn, Vader. Johannes 17: 20-21a
Door de eeuwen heen heeft de Marker bevolking laten zien een gemeente te willen zijn van Christus en een plaats te willen bieden om God te kunnen loven. Al in de middeleeuwen is er sprake van een kerk op Marken. In 1232 bouwden de monniken van het Friese klooster Mariëngaarde een houten kapel die gewijd was aan Maria. Daarna werd er een forse bakstenen hallenkerk gebouwd die door de eeuwen heen veranderd en vernieuwd werd.
In 1846 schreef dominee J.J.L. ten Kate dat zijn zes eeuwen oude kerk tegenover de pastorie zeer bouwvallig is. Een jaar later werd de Waterstaatskerk gebouwd die door haar slechte bouw geen lang leven beschoren was, want al in 1904 werd de huidige Hervormde Kerk in gebruik genomen.
In 1578 ging de Marker bevolking zonder geweld over tot het protestantisme.
De beelden en het altaar werden verwijderd en de laatste pastoor, Clemens van Naarden, vertrok naar Edam.
In 1579 werd de hallenkerk in gebruik genomen door de eerste reformatorische predikant op Marken, dominee Christophorus Joannis Macheupëus. Er is niet veel meer bekend omtrent de overgang van Marken tot de Reformatie.
In de 19e eeuw deden zich allerlei godsdienstige ontwikkelingen voor die voor een deel nog steeds te zien zijn in ons huidige kerkelijke landschap.
Verschillende Marker families waren het bijvoorbeeld niet eens met de vrijzinnige richting in de Hervormde Kerk. Zij richtten in 1868 de ‘Evangelisatie‘ op en lieten – tot ongenoegen van de Hervormde kerkenraad – predikers komen om in hun eigen kerkdiensten voor te gaan.
De Hervormde Kerk bleef gesloten voor de leden van de ‘Evangelisatie‘. Het burgerlijk bestuur werkte ook tegen.
Door hun groeiend aantal leden weken de aanhangers van de ‘Evangelisatie’ uit naar de woonhuizen Kerkbuurt 20 en 37. Voor de kinderen werden de jongelingsvereniging “Het Vischnet” en de Zondagsschool opgericht. Om een rechtzinnige dominee te horen ging men zelfs met de botter op zaterdag naar Amsterdam. Daar stond tot 1889 in de Nieuwe Kerk de voor de Markers vertrouwde dominee Ten Kate. Men deed er belijdenis en men liet er zijn kinderen dopen.
In 1886 vond in Amsterdam de doleantie plaats en een aantal aanhangers van de ‘Evangelisatie‘ onder andere de families Kaars, Teerhuis en Kes, voelden zich aangesproken door de ideeën van dr. Abraham Kuyper. Zij stichtten drie jaar later, aan de Oostzij, de Gereformeerde kerk en daarmee was ook op Marken de doleantie een feit.
Sinds 1969 kerken de Gereformeerden in hun nieuwe Patmoskerk aan de Hoogkamplaan.
De andere groep aanhangers van de ‘Evangelisatie’ de families de Wit, Kes en Visser, zagen geen reden om tot de doleantie over te gaan, omdat er na een lange vacaturetijd eindelijk, in 1891, weer een rechtzinnige dominee op de kansel stond; daarom bleven zij lid van de Hervormde Kerk.
Zo staan er op het kleine eiland twee Protestantse kerken, waarvan de leden pas na 1971 gesprekken gingen voeren over samenwerking, met name op het gebied van jeugdwerk, kanselruil en gezamenlijke gespreksgroepen. Sinds 2009 vinden tussen beide kerkenraden constructieve fusievergaderingen plaats om definitief samen één Protestantse Kerk te vormen.
De kerk op Marken gaat weer een nieuwe start maken, zoals dat in voorgaande eeuwen eerder gebeurd is.
Sinds de Reformatie kenden beide kerken samen 64 voorgangers. Zij verkondigden Gods woord aan de eilandbewoners en dat woord zal blijven bestaan tot in eeuwigheid, want God zal ook in de toekomst zijn kerk blijven bewaren.
2. FUSIE
Sinds 1 mei 2004 maken de Nederlandse Hervormde Gemeente te Marken en de Gereformeerde Kerk te Marken deel uit van de Protestantse Kerk in Nederland.
De kerkenraad van de Gereformeerde Kerk heeft - na de gemeente tweemaal gehoord te hebben - op 9 oktober 2006 unaniem besloten om lid te blijven van de PKN.
Op 1 januari 2011 zijn beide kerken, met alle leden, opgegaan in de Protestantse Gemeente te Marken.
De grens van de kerkelijke gemeente wordt gevormd door de grens van het voormalige eiland Marken en is vastgesteld door de Classis Edam-Zaandam.
3. BELEIDSPLAN
In het kerkenwerk willen wij ons laten leiden door Gods Geest en dienstbaar zijn aan mensen veraf en dichtbij.
De Protestantse Kerk is een belijdende kerk waarbinnen de leiding is toevertrouwd aan de kerkenraad.
Het vaststellen van het beleidsplan is een taak van de kerkenraad; deze stelt dit op voor een periode van vier jaar, na overleg gepleegd te hebben met de colleges van diakenen en kerkrentmeesters.
Het beleid binnen onze kerk volgt de kerkorde en de ordinanties van de Protestantse Kerk in Nederland.
Als het beleidsplan of een wijziging ervan voorlopig is vastgesteld door de kerkenraad, wordt dit aan de gemeente bekendgemaakt door publicatie in het kerkblad “Protestants Marken”.
De kerkenraad stelt de gemeenteleden in de gelegenheid hun mening te geven, waarna de kerkenraad tot definitieve vaststelling overgaat.
De colleges van kerkrentmeesters en diakenen blijven binnen de grenzen van het beleidsplan wat betreft het beheren van en het beschikken over de aan hen toevertrouwde vermogensrechtelijke aangelegenheden, alsmede wat betreft het opstellen van de begroting en collecterooster.
Elk jaar, voor de 15e december wordt het beleidsplan, samen met de begrotingen door de kerkenraad voorgelegd aan het regionale college van beheerszaken. (Ordinantie 4-7-1-; 4-8-5; 11-2-8; 11-3-5; 11-6-1; 11-8-1)
4. MISSIE
De Protestantse Gemeente te Marken leeft in het besef een gemeente te willen zijn waarbij een ieder, individueel geroepen door de Heilige Geest, in gemeenschap tot kennis van onze Heer Jezus Christus komt en Hem van harte na te volgen: Lerend, Vierend en Dienend.
Een uitnodigende gemeenschap die Aanstekelijk is en openstaat voor zowel niet-kerkelijken, als hen die nominaal tot de gemeenschap behoren.
5. LEREN
Het is waardevol, dat wij mogen geloven in een God die naar ons omziet: “……wat is dan de sterveling dat u aan hem denkt, het mensenkind dat u naar hem omziet?” (Psalm 8:5).
De kerk wil vanuit haar protestantse geloofstraditie staan voor de boodschap van het Evangelie en hiervan getuigen. Dat wil de kerk doen op een aansprekende, eigentijdse wijze voor alle generaties.
Levend uit Gods genade in Jezus Christus, vervult de kerk de opdracht van haar Heer om het woord te horen en te verkondigen, met de Bijbel als bron van kerkelijke verkondiging en dienst, de drie-eenheid, Vader, Zoon en Heilige Geest.
De kerk wil een gemeenschap zijn waar Gods aanwezigheid wordt gevierd in de prediking, gebed, liederen en in de tekenen van het heilig avondmaal en heilige doop.
Als leden van de Protestantse Kerk te Marken willen wij in al onze verscheidenheid in geloofsbeleving samen ons geloof belijden in de ene Heer, in verbondenheid met de mensen die ons zijn voor gegaan.
God openbaart zich via de Bijbel tot ons. Deze openbaring roept op tot horen, verkondigen en uitleggen.( Rom. 10 : 17)
Zonder kennis van God vanuit de Bijbel vervaagt het geloof.( Hosea 4 : 6)
Je kunt Hem dienen als dit door leren wordt uitgelegd en wordt verdiept vanuit de Bijbel als enige betrouwbare bron.
6. VIEREN
Wij belijden dat God kennen en door Hem gekend te worden, de enige bron van eeuwige vreugde en liefde is. Hem aanbidden en verheerlijken om wat Hij uit genade voor ons heeft gedaan, vieren wij heel ons leven.
Het vieren krijgt gestalte in de eredienst: de gemeenschap met God en elkaar geeft troost en bemoediging, het is het menselijk antwoord op Gods Woord, het is de aangewezen weg om gemeenschap met God en medechristenen te onderhouden en het is belijden, want zonder inhoud is het leeg.
Van de Heer hebben wij alle vrijheid gekregen over de vorm van vieren. Wij kunnen dankbaar een beroep doen op de manier waarop onze voorouders vierden en hebben tevens de vrijheid om nieuwe vormen te bedenken en toe te passen, maar altijd geldt dat de Bijbel het uitgangspunt is. Daarom letten wij altijd op inhoud, zuiverheid, helderheid en compleetheid.
7. DIENEN
God heeft zich zichtbaar gemaakt in het dienende leven en sterven van zijn zoon Jezus Christus.
Hij heeft in zijn handelen zijn liefde voor de hele wereld zichtbaar gemaakt. Om alle mensen te bereiken met zijn liefde maakt hij gebruik van zijn gemeente, het lichaam van Christus. God heeft door de Heilige Geest de gave van liefde en dankbaarheid aan ons gegeven om te kunnen en mogen dienen. Een ieder in de gemeente mag zijn gave gebruiken tot opbouw van Gods gemeente.
In het dienen van de kerk wordt de liefde van Christus openbaar.
8. AANSTEKELIJK GETUIGEN
Door het vuur van de Heilige Geest wordt de gemeente tot leven geroepen. Dit vuur wil zich verspreiden door mensen.( Gal. 5: 16)
De taak van de priester in Leviticus 6 was om het vuur op het brandofferaltaar brandende te houden en het is in deze tijd nu onze taak het vuur brandende te houden en te verspreiden.
9. SPEERPUNTEN VOOR DE KOMENDE JAREN
- Gemeentemodel.
Het traditionele gemeentemodel voldoet voor velen niet meer aan de huidige geloofsbehoeftes van gemeenteleden; dit model wordt teveel als een eenrichtingsverkeer ervaren. Daarom is de kerkenraad van mening dat er kansen liggen in het formeren van kleine groepen binnen de gemeente. Uit ervaring is bijvoorbeeld gebleken dat groot huisbezoeken als positief en opbouwend worden ervaren. Als je in kleine groepen bij elkaar komt, staat namelijk zowel de dialoog als de mogelijkheid tot persoonlijke inbreng centraal.
In het bijzonder wil de kerkenraad in dit verband de Gemeente Groei Groepen en Alpha-cursussen stimuleren.
- Jeugd.
Het hele fenomeen jeugd en kerk verdient bijzondere aandacht van de kerkenraad. In de komende periode zal ook voor de jeugd een beleidsplan moeten worden opgesteld.
- Individualisering en kerk als gemeenschap.
We zien een ontwikkeling in onze gemeente, dat veel gemeenteleden een individueel geloof handhaven waarbij ze zich niet geheel (meer) kunnen vinden in de geloofstraditie van de kerk. Hoe kun je als gemeente hen de ruimte geven om zich (weer) thuis te voelen in de kerk zonder dat je je identiteit als kerk prijs geeft.
- Imago van de kerk.
Het is van groot belang dat de Protestantse gemeente te Marken oog heeft voor het beeld dat de mensen hebben over de kerk. Vaak is het imago van de kerk bij velen niet al te best en dit lijdt o.a. tot onverschilligheid en afstand tot de kerk. De oorzaken hiervoor liggen vaak in de (negatieve) ervaringen die men in het verleden heeft opgedaan. Maar ook in de manier waarop de kerk in het heden wordt ervaren. Hier moet met de nodige wijsheid, zelfkritiek een daadkracht gewerkt worden aan een verandering van dat imago.
Marken, 21 juli 2010 Ds. W. Gugler
R. Kaars – V.d. Bosch
E. van Altena
N. van Altena Boneveld